Kim była Krystyna Skarbek?

Film o żeńskim Bondzie kręcą na Dolnym Śląsku. Bystrzyca Kłodzka jak francuskie miasteczko

2023-05-30 10:16

Krystynę Skarbek śmiało można nazwać żeńskim Jamesem Bondem. Właśnie powstaje polsko-brytyjski film „The Partisan” o Polce służącej w brytyjskich służbach wywiadowczych podczas II wojny światowej. Zdjęcia kręcone są m.in. w Bystrzycy Kłodzkiej na Dolnym Śląsku. Premiera filmu planowana jest na 2024 r.

The Partisan: film o Krystynie Skarbek kręcą na Dolnym Śląsku

Życiorys Krystyny Skarbek jest niczym gotowy scenariusz filmowy. Historię losów polskiej agentki powołanej przez Winstona Churchilla tajnej służby Kierownictwa Operacji Specjalnych reżyseruje Brytyjczyk James Marquand, a w główną rolę wcieliła się Morgane Polanski, córka Romana Polańskiego.

Zdjęcia do „The Partisan” kręcone są w głównej mierze w Polsce. Na przełomie maja i czerwca, przez tydzień, filmowcy będą pracować w Bystrzycy Kłodzkiej na Dolnym Śląsku. - Bystrzyca została przekształcona przez ekipę filmową w francuskie miasto Crest. Zdjęcia będą też kręcone w Radkowskich Skałach, gdzie powstaną m.in. sceny kaskaderskie i batalistyczne – mówi George Byczynski, producent wykonawczy „The Partisan”. Wcześniej zdjęcia kręcono m.in. w Warszawie i Lublinie.

„The Partisan”. Kiedy premiera?

Premiera filmu przedstawiającego historię Polki, którą Winston Churchill nazywał „ulubionym szpiegiem” planowana jest na pierwszy lub drugi kwartał 2024 r. W filmie, oprócz Morgane Polanski, zagrają też m.in. Piotr Adamczyk, Agata Kulesza, Malcolm McDowell, Ingvar Sigurdsson czy Frederick Schmidt.

Krystyna Skarbek. Kim był słynny szpieg w spódnicy?

Krystyna Skarbek urodziła się 1 maja 1908 r. w Warszawie. Od dziecka znakomicie jeździła konno i na nartach. Uchodziła za piękną kobietę - w 1929 roku uczestniczyła w konkursie Miss Polonia i zajęła punktowane miejsce. Pierwsze małżeństwo z przemysłowcem Karolem Gettlichawem w 1933 r. rozpadło się po pół roku.

W listopadzie 1938 r. Krystyna wyszła za mąż po raz drugi, za podróżnika i pisarza powieści dla młodzieży Jerzego Giżyckiego. We wrześniu 1939 roku oboje przebywali w Kenii, gdzie Giżycki pracował jako dyplomata. Na wieść o wybuchu wojny wyjechali do Francji, skąd Krystyna, już sama, w separacji z mężem, przedostała się do Anglii. Tam, wykorzystując swe przedwojenne koneksje, zgłosiła się do służby w agencji brytyjskiego wywiadu SOE, powołanej przez Winstona Churchilla do dywersji na niemieckich tyłach. Od tej chwili występowała jako Christine Granville.

Przyjmując nową tożsamość jako agentka, Krystyna odjęła sobie siedem lat i podawała odtąd jako rok urodzenia 1915. Została skierowana na Węgry z zadaniem podjęcia pracy konspiracyjnej, którą wykonywała wspólnie z Andrzejem Kowerskim - przyjacielem jeszcze sprzed wojny. Z Budapesztu trzykrotnie odbyła podróż do okupowanej Polski konspiracyjnym szlakiem przez Słowację jako kurierka tatrzańska. Zbierała informacje wywiadowcze, które m.in (według źródeł brytyjskich) pomogły Churchillowi w uściśleniu przewidywanego terminu niemieckiej inwazji na ZSRR. W czerwcu 1940 r. Krystynie udało się odwiedzić w Warszawie matkę, ale nie przekonała jej do ucieczki z okupowanej Polski. Stefania Skarbek zginęła w warszawskim getcie.

Krążyły legendy o jej brawurze

Już podczas wojny krążyły legendy o fantazji i brawurze Krystyny. W lipcu 1944 r. Krystynę zrzucono na spadochronie do francuskich partyzantów w południowej Francji, gdzie m.in. zorganizowała wykupienie z rąk gestapo kilku aresztowanych szefów siatki dywersyjnej "Jockey". Podobno oświadczyła lokalnemu dowódcy gestapo, że jest siostrzenicą brytyjskiego generała Montgomery'ego, i że za uwolnienie aresztowanych gwarantuje gestapowcowi życie po wkroczeniu aliantów. Niemiec uwierzył w jej słowa, uwolnił więźniów, a nawet dał pistolet i samochód, którym przejechali na drugą stronę frontu, do aliantów. Niemcy wyznaczyli wysoką nagrodę za wydanie Krystyny Skarbek i rozlepili plakaty z jej zdjęciem na stacjach kolejowych.

W końcu sierpnia 1944 roku, gdy w Warszawie trwało powstanie, Krystyna dotarła do Londynu. Wielokrotnie składała prośby o przerzut do Polski, ale zawsze spotykała się z odmową.

Skarbek została zdemobilizowana w kwietniu 1945 r. w Kairze. Nie miała obywatelstwa brytyjskiego i podzieliła rozczarowania innych Polaków, którzy podczas wojny walczyli w Anglii. Dostała odprawę w wysokości 100 funtów i osobiste podziękowanie Churchilla, który nazywał ją "swoim ulubionym wywiadowcą".

Pierwowzór Vesper Lynd z „Casino Royale”

Krystyna, która rozwiodła się z Giżyckim w sierpniu 1946 r., mimo swoich zasług i odznaczeń miała trudności ze znalezieniem pracy w Anglii. Pracowała jako pokojówka w hotelu, telefonistka, sprzedawczyni w londyńskim domu towarowym Harrods i wreszcie jako stewardessa na statkach pasażerskich "Rauhine" i "Winchester Castle" na linii Anglia-Afryka Południowa. W tym okresie poznała zdemobilizowanego z Navy Intelligece Division (NID) Iana Fleminga, z którym miała trwający blisko rok romans. Prawdopodobnie to właśnie ją Fleming opisał tworząc postać Vesper Lynd w swej pierwszej powieści o Jamesie Bondzie - „Casino Royale”.

- Prawdopodobnie Fleming postać Vesper Lynd z „Casino Royale” wzorował na Krystynie Skarbek, ale zrobił to niesłusznie, ponieważ Skarbek tak naprawdę była Jamesem Bondem - i być może właśnie przyszedł czas na film o żeńskim Jamesie Bondzie – mówi James Marquand, reżyser filmu.

Tragiczna śmierć

Podczas pracy na statku Skarbkówna poznała też stewarda, Dennisa Muldowneya, którego jej przyjaciele opisywali jako człowieka pełnego kompleksów, bardzo samotnego, którym Krystyna opiekowała się ze współczucia. 15 czerwca 1952 r., w czasie pobytu na lądzie, w podlondyńskim hotelu "Shelbourne" w Kensington zakochany w Krystynie steward Muldowney pchnął ją nożem, po odrzuceniu przez nią oświadczyn.

Krystyna zmarła w szpitalu, a zabójca został schwytany i skazany na śmierć.

The Partisan: film o żeńskim Jamesie Bondzie kręcą na Dolnym Śląsku.